İLİŞKİLERDE ALDATMA ve AFFETME ÜZERİNE…

• İnsanlar Neden Aldatır?
• Erkekler Neden Aldatır?
• Kadınlar Neden Aldatır?
• Aldatmanın Sonuçları: Aldatılan Kadın veya Erkek Duruma Nasıl Tepki Verir?
• Aldatmanın Sonucunda Ne Olur, Aldatma Sonrasında İlişki Düzelebilir Mi?,
• Çift Terapisi İşe Yarar Mı?
• Affetme Hangi Aşamalarda Gerçekleşir?

Hadi bir göz atalım…

Aldatma – Sadakatsizlik Birbirinden Farklıdır.

Aldatma kavramı sadece cinsel yönden başka birine yönelmeyi değil, aynı zamanda duygusal sadakatsizliği de içermektedir. Hem cinsel hem de duygusal olarak da yaşanabilen ve yaşandığında ilişkide bozulmalara sebebiyet veren bir durumdur aldatma. Peki sadakatsizlikle aldatma arasında nasıl bir bağlantı var ona bakalım.

Aldatma ve sadakatsizlik birbirinden farklıdır. Sadakatsizlikte genellikle partnerine yalan söyleme, yapmacık davranışlarda bulunma durumu var ve sadakatsizliğin doğal sonucu genellikle aldatma olur. Yani sadakatsizlik, bir ilişkide yaşanan bir eğilim veya davranış biçimi, bir seçim iken, aldatma bu seçimin sonucudur denilebilir. Aldatma sadakatsizlikten kaynaklanan sözel veya duygusal yalanları kapsar.

 Sadakatsizlik, boşanmaların önde gelen nedenlerinden biridir. Seksen dokuz farklı kültür üzerinde yapılan bir çalışmaya göre, evli çiftlerin boşanmalarının sebebi olarak tıbbi bir durum olan kısırlıktan sonraki en büyük ikinci faktörün sadakatsizlik olduğu görülmüştür. İlişkide sadakat duygusu ne kadar güçlüyse, çiftlerin oluşturdukları bağ da o kadar sağlamdır.

Aldatma sadece problemli ilişkilerde meydana gelmez diyor bazı araştırmacılar, huzurlu ve istikrarlı ilişkilerde de aldatma potansiyel bir risk olabilir.

 Aldatmanın türleri vardır.

 Duygusal, fiziksel aldatma  ve son zamanlarda sık karşılaşılan  sanal aldatma olmak üzere üçe ayrılır: Fiziksel aldatmada kişi mevcut partneri dışındaki biriyle fiziksel yakınlık kurar, ücret karşılığında cinsel ilişki yaşanması mesela. Duygusal aldatmada mevcut partneri dışında birine sevgi, ilgi veya özel dikkat gösterir, telefonda konuşmak ya da flörtleşmek vs… Sanal aldatmada da bir kişinin partnerini internet üzerinden başka biriyle aldatması durumudur.

Hem kadınlar hem de erkeklerde aldatma şekilleri farklılık gösterebilir. Yapılan araştırmalarda kadınların duygusal aldatmaya daha eğilimli oldukları, erkeklerin fiziksel aldatmaya daha yatkın oldukları gözlenmiştir. Kadınlarda daha çok hem cinsel hem de duygusal aldatma görülmektedir, erkeklerde ise yalnızca cinsel aldatma karşımıza daha fazla çıkmaktadır.

İnsanlar neden aldatır peki?

Aslında neyin aldatmaya  neden olduğu konusu oldukça karışıktır. Yapılan araştırmalar neticesinde genel olarak aşağıdaki durumların aldatmaya neden olabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

1. Kişi ilişki yaşamaktan korktuğu için yani; samimiyet, değersizlik, bağlılık gibi duygulara bağlı olarak ilişki yaşamaktan duyduğu korkular nedeniyle yakın ilişkiden kaçmaya çalışır ve çıkış yolu olarak da aldatmayı seçebilir.
2. Sosyal yapının da aldatmaya yol açabileceği düşünülmektedir. Görücü usulü evliliklerde, kişilerin erken evlenmesi durumunda ya da kişilerin tutucu bir aile yapısında büyümesi aldatma nedenlerini oluşturmaktadır.
3. Televizyon, sinema ve diğer kitle iletişim araçlarında sunulan aldatma hikayelerinin, aldatmayı bireyin gözünde normalleştirebileceği ve bir moda algısı oluşturabileceği de aldatma nedenlerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır.
4. Cinsellik, aldatmada payı olan önemli nedenlerden biridir. Kaliteli ve doyurucu bir cinselliğin yaşanmadığı ilişkiler bireyleri aldatma davranışına yöneltmektedir.
5.  Baştan çıkarma: Erkeklerin karşı tarafa hayır diyememe durumuna, kadınlara kıyasla daha fazla olduğu bulunmuştur. Çiftlerle yapılan bir çalışmada kadın ve erkeğe ‘baştan çıkarma’ nın aldatma nedeni olup olamayacağı sorulmuş verilen cevaplarda erkekler, her iki cins için de baştan çıkarmanın aldatma nedeni olabileceğini ifade ediyorken, kadınlar bu nedenle aldatmayacaklarını belirtmişlerdir.
6. Suçlama: Kadınların aldatma nedenleri, erkeklerin işleri ile fazla vakit geçirmesi veya anneleri ile ilgili eleştirileri onaylamada güçlük yaşamalarıdır.
7. İntikam: Yapılan araştırmalarda Kadınların erkeklere kıyasla intikam nedeniyle daha fazla aldatmaya yöneldikleri sonucuna ulaşılmıştır. Kadınların, hayatındaki erkeği cezalandırmak adına ya da yalnızca inat uğruna başvurdukları aldatma nedenidir.
8. Heyecan arzusu: Değişim, yenilik arayışı, eğlenme isteği aldatmaya neden olabilmektedir. Her iki cins içinde önemli olmaktadır. Kadın veya erkek fark etmeksizin, heyecan arzusu aldatma nedeni olabilmektedir.

Kadınlar neden aldatmaktadır?

Kadınların aldatma nedenlerinin daha çok duygusal açıdan tatmin edilmedikleri düşünceleri, yeni ve farklı bir heyecan arzuları, cinsel açısından tatminsizlik, özgüvenlerini arttırma gereksinimleri ya da partnerlerinden daha iyi bir statüye sahip biri ile olma istekleri ya da sorumluluklarından biri olan ev sorumluluklarından kaçma isteği ile aldatmaya yöneldikleri görülmektedir.

Erkekler neden aldatmaktadır? Aldatma konusu erkekler için ise ilişkilerini istedikleri gibi ilerlememesi, arzu ve egolarını besleme, yeni bir heyecan ve farklılık isteği, etraflarında ciddi ilişki istemeyen kadınların olması, karşı tarafın cazibesine kapılma, anlık doyuma ulaşma duygusu ve intikam duyguları çoğunlukla erkeklerin aldatmalarına neden olmaktadır

Aldatılan kadınların, duydukları mutsuzluğu aşmak için sosyal destek arayışına gittikleri ve arkadaşlarından yardım aldıkları tespit edilmiştir. Buna karşılık aldatılan erkeklerde öfke ve özellikle aldatmayı gerçekleştiren kişiye karşı şiddet eğilimi daha belirgin şekilde gözlemlenmiştir.

Aldatmaya verilen tepkiler kadın ve erkek için farklı olmaktadır.

 Kadınlar duygusal yönden aldatılmaya, erkekler ise cinsel olarak aldatılmaya daha sert tepki vermektedirler. Genellikle araştırmaların çoğunda erkekler cinsel, kadınlar duygusal aldatmayı daha tehlikeli algılamaktadırlar. Bunun nedeni erkekler cinsel olarak aldatıldığında daha çok üzülmekte ve onlar için bu durum daha yıkıcı olmaktadır. Kadınlar ise duygusal olarak aldatıldıkları zaman daha çok acı çekmekte ve daha yıkıcı olmaktadır. Kadınlar kendilerini duygusal açıdan eksik değerlendirirken, erkekler ise kendilerini fiziksel açıdan eksik değerlendirmektedirler.

Aldatmanın Sonucunda Ne Olur, Aldatma Sonrasında İlişki Düzelebilir Mi?,

Aldatmanın nasıl öğrenildiği aldatmanın sonuçlarını önemli derece etkilemektedir. Partnerin aldatıldığını başka birisinden öğrenmesi veya yakalanması olumsuz sonuçlara neden olmakla kalmayıp affedilmesi en güç durumlardır. İlişkiyi en az tehlikeye sokan öğrenme durumu aldatan kişinin itirafta bulunmasıdır. İlişkinin bitmesinde en etkili durum kişinin yakalanması veya başkasından öğrenmesidir

Kişi bu durumu ilk öğrendiğinde dünyası başına yıkılmış, çaresiz hisseder.

 ‘‘Ne kadar zamandır bu durum devam ediyor?’’,

‘‘Beni bir kere mi aldattı yoksa daha fazlası var mı?’’,

 ‘‘Bir daha ona güvenebilecek miyim?’’ gibi düşüncelerle uğraşır. Birçok karmaşık duyguyla karşı karşıya kalır: sinirlenme, hüzün, acı çekme, korku ve yaşadığı bu duyguları  önce kendisinden gizler, kaygısını bastırma yolu olarak ve istemsiz bir şekilde gerçekleşen inkâra başvurur. Kadınlar erkeklere kıyasla hayal kırıklığını daha yoğun deneyimlemekte ve kendini suçlama davranışı göstermektedir. Erkekler aldatıldığında ilişkiyi sonlandırma ve sinirli davranışlar sergilemektedirler.

Aldatma sonrasında aldatılan eşte travmadan depresyona ve hatta anksiyete ataklarına kadar çeşitli rahatsızlıkların semptomları görülebilir. Bir eş için aldatıldığını öğrenmek bir travma olabilir. Aldatılan eşte bir depremzedenin veya bir savaş gazisinin yaşadığı Travma Sonrası Stres Bozukluğu semptomları görülebilir. Saplantılı bir şekilde tekrarlanan düşünceler, aşırı tetikte olma, aşırı uyarılma, flashback’ler ve rahatsız edici imgeler insanın en temel varsayımlarının sarsılmasına ve masumiyetin kaybolmasına verdiği sıkça rastlanan tepkilerdendir

Aldatma Sonrası İlişkiyi Adım Adım Kurtarma

Aldatma sonrasında kişinin vereceği tepki ilk olarak eşinden, partnerinden uzaklaşmak, ilişkiyi sonlandırmak olabilir çünkü onunla tekrar güvenli bir bağ kurmayı düşünmesi zordur. Ancak her zaman bu çözüm olmayabilir, her zaman ayrılma ya da boşanma süreciyle  sonlanmayabilir. Çiftler ilişkilerini sürdürmek istedikleri takdirde bunu bir çift terapisinden destek alarak bu süreci sağlıklı bir şekilde yürütebilirler. Partnerlerin istediği ve çaba sarf ettiği takdirde, aldatmaya yol açan eski sistemden daha iyi yeni bir sistemin kurulması mümkün olabilir. Yani her iki taraf da ilişkiyi onarmak istedikten sonra, kişiyi aldatma davranışına yönelten sorunlar çözülürse ve her iki eşin de ilişkileri içinde kendi özlemlerini giderebilmesine olanak sağlanırsa, ilişkinin kurtarılması mümkündür. Hatta her iki tarafın da ihtiyaçlarını karşılayabildiği ve tatmin olabildiği bu yeni ilişki, eskisinden daha sağlam ve daha büyük bir yakınlığın kurulabildiği bir ilişki olabilir.

Çift Terapisi

1. Çift terapisine  evlilik dışı ilişki bittikten sonra başlanır. Evlilik dışındaki İlişki bittikten sonra eşin ilişkiye girdiği kişiyle ilişkisinin kesildiğinden aldatılan eşin emin olması sağlanır. Özellikle iş yeri gibi görüşmenin zorunluluktan dolayı kesilemeyeceği ortamlarda eşlerin sınırların iyi konulmasına ve korunmasına özen göstermesi sağlanır. Evliliği bitirme konusunda kararsızlıklar söz konusu olduğunda bireysel terapi çerçevesinde çalışılır.
2. Çift terapisi sürecinde eşler ile iletişim becerilerin geliştirmeye yönelik çalışılır, yapıcı iletişim kalıplarını benimserler. Duyguların direkt dışavurumuna ve empatik dinlemeye yönelik iletişim becerileri kazanırlar. Birbirlerine değer verdiklerini gösteren davranışlar arttıkça iyi niyet artar. Bu da eşlerin birbirini daha çok takdir etmesine ve değişim için sorumluluk almalarına yol açar.

Her iki taraf da ilişkiyi onarmak istedikten sonra, kişiyi aldatma davranışına yönelten sorunlar çözülürse ve her iki eşin de ilişkileri içinde kendi özlemlerini giderebilmesine olanak sağlanırsa, ilişkinin kurtarılması mümkündür. Hatta inşa edilen bu yeni ilişki, eskisinden daha sağlam ve daha büyük bir yakınlığın kurulabildiği bir ilişki olabilir.

AFFETME ÜZERİNE…

insan affetme sürecinde bu 4 aşamadan geçer diyor bazı araştırmalar. Tabi bu durum herkes için geçerli değildir, kişinin karşılaştığı durumun özelliklerine bağlı olarak değişir.

• İlk evre keşfetme evresidir, Bu evrede birey acı ve adaletsizlik duygularını yaşadığı için kızgınlık ve öç alma gibi olumsuz duygular yaşamaktadır. Bu evrede olumsuz duygulara sebep olan durum incelenir ve kişi, oluşan tüm etkilere yönelik bilinçlenir. Farkındalık evresidir. Dolayısıyla bu süreç duygusal düzlemde kişi için acı verici bir deneyim olabilir.

• Karar evresinde kişi yaşanılan olayın kendisine yapılan hatanın anlamını düşünür. Affetme üzerine düşünülür. Affetmenin ne olduğunu, affederse ne işe yarayacağını anlamaya çalışır. Bu evre önemi en yüksek evre olarak kabul edilir. Kişi önceden var olmayan bir içgörü edinmek için çaba sarf eder. Karar verme evresinin sonunda affetme tam manasıyla gerçekleşmemiş olsa bile bireyin intikam duygusunun bir kısmı azalabilir

• Çalışma evresinde, birey hata yapan kişiyi yeniden anlamaya çalışır, empati ve merhamet duygularıyla farklı bakış açısıyla bakar. Bu sayede hata yapan bireye karşı daha olumlu bir bakış açısı geliştirir. Bu evrenin temel mantığı herkesin insan olduğunun farkına varılması ve bakış açısının değiştirilmesidir.
• Affetme sürecinde son evre olarak görülen derinleşme evresinde ise kişi kazandığı farklı bakış açısı ile kişiyi olumsuz etkileyebilecek, öfke, kızgınlık, öç alma gibi duygulardan bilinçli olarak vazgeçmesidir. Bu evrenin sonunda zarar gören kişi zarara sebebiyet veren kişiyi anlar, empatik bir şekilde yaklaşır ve affetmeyi tam anlamıyla içselleştirerek duygusal bir rahatlama yaşar.

Kaynak:

 Güven, N. ve Erdem, T. (2020). Affetme: Kuramsal bir değerlendirme. Uluslararası Dil, Eğitim ve Sosyal Bilimlerde Güncel Yaklaşımlar Dergisi (CALESS), 2(2), 578-607.

Satıcı, S.A. (2016). Üniversite öğrencilerinin affetme, intikam, sosyal bağlılık ve öznel iyi oluşları: farklı yapısal modellerin denenmesi üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.

Geçim, B. 2023. Romantik ilişkilerde Aldatma Ve Affetme eğilimlerinin Aşka ilişkin  Tutumlar Bağlamında İncelenmesi.