Akılcı Duygusal Davranış Terapisi
Akılcı Duygusal Davranış Terapisi
Albert Ellis tarafından geliştirilmiştir. Bu kurama göre terapistler danışanlarla konuşup zihnini değiştirmeye çalışabilir, böylelikle onların farklı şekilde davranmalarını veya danışanların kendi davranışlarını değiştirmelerini yardım ederek düşüncelerini değiştirirler. ADDT temelde Epiktetos’un “Bizi hasta eden olaylar değil, olaylara ilişkin bakış açılarımızdır.” öğretisine dayanmaktadır. ADDT’nin temel yaklaşımında akılcı olmayan düşüncelerin (irrational beliefs) bireylerde sağlıklı olmayan davranışlara ve duygulara neden olduğu anlayışı bulunmaktadır. Bireyler ne olacağına değil, ne olması gerektiğine odaklanmaktadırlar ve istedikleri olmadığı zaman aksi sonuçları kabullenememektedirler. Bu durum doğal olarak bireylerin sorunlar yaşamasına yol açmaktadır.
Albert Ellis kuramını oluştururken ABC modeli olarak ifade ettiği bir kavramsallaştırma yapmıştır. Kurama göre olaylara A, olayları değerlendirme biçimlerine B, sonuçlara (duygu, davranış, psikosomatik belirtiler) ise C demiştir. Bireylerin olayları değerlendirme biçimleri nasıl davranacaklarını, hissedeceklerini ve psikosomatik belirtileri belirleyecektir anlayışı bulunmaktadır. Dahası, psikolojik rahatsızlık yaşayan bireyler ile yaşamayan bireyler arasındaki temel farkın olayları farklı değerlendirmelerinden kaynaklandığı ileri sürülmektedir. Psikolojik danışma ve psikoterapi sürecinde terapistler, bireylerin akılcı olmayan değerlendirme biçimlerine müdahalede bulunarak danışanlarının akılcı değerlendirme biçimleri kazanmalarına yardımcı olmaktadırlar.
Kaynak: Kabadayı, H., & Güven, B. (2022). TEBD, 20(2), 517-540.
